Huzursuz bacak sendromunu kısaca tanımlamak gerekirse, uyku ya da istirahat esnasında (otururken veya yatarken) bacaklarda hissedilen rahatsızlık, huzursuzluk, hareket ettirme ihtiyacı, uyuşma, karıncalanma bazen de tam olarak tanımlanamayan bir his olduğunu söyleyebiliriz.

Oldukça sık rastlanılan bu problem genel olarak atlanan bir insomnia, yani uykusuzluk sebebidir. Hastalar bacaklarında, istirahat halindeyken ve özellikle yattıklarında iyice belirginleşen, iyi tanımlayamadıkları ancak son derecede rahatsız edici ve karşı konulamaz biçimde hareket ettirme ihtiyacı yaratan duyulardan yakınırlar. İyi lokalize edemedikleri bu hissi, derinlerden gelen yanma, çekilme, karıncalanma, iğnelenme, ağrı, sızı, uyuşma, elektriklenme gibi değişik terimlerle ifade etmeye çalışırlar. Bu özellikleri ile birlikte huzursuz bacak sendromu, uykuya dalmayı ileri derecede güçleştiren bir rahatsızlıktır.

Hastaların yatakta bacaklarını sürekli ve düzensiz biçimde hareket ettirdikleri, ovuşturdukları, şiddetli biçimde salladıkları hatta dayanamayıp biraz rahatlayabilmek için yataktan çıkıp dolaştıkları genel olarak rastlanılan durumdur. Gerçekten de masaj ve hareket, hastaları önemli oranda rahatlatmaktadır. Ayrıntılı rahatsızlık bilgisi alındığında, hastaların gün içerisinde de bacaklarını sürekli oynatmak ihtiyacı duydukları, uzun süre aynı pozisyonda hareketsiz oturmalarının mümkün olmadığı ve bu yüzden özellikle uzun yolculuklarda çok sıkıntı çektikleri öğrenilebilir.

Nasıl teşhis edilir?

Huzursuz bacak sendromunun teşhisinde özellikle bir laboratuar testi bulunmamaktadır. Tanı, esas olarak rahatsızlığın seyrine dayandığından, hastalığı tanımak ve hastaya uygun soruları yöneltmek önem kazanmaktadır; zira hastalar rahatsızlıklarını iyi ifade edemezler hatta uykusuzluğu bununla ilgili görmeyip hiç bahsetmeyebilirler.

Hastaların huzursuz bacak sendromunu bir rahatsızlık, hatta hastalık olarak görmemeleri ve uykusuzlukları ile aralarında bir bağlantı olmadığını düşünmeleri sonucunda uzun süre bu problemi çekmek durumunda kalırlar.

Huzursuz bacak sendromuna sebep olan faktörler nelerdir?

Sebebi çok iyi bilinmemekle birlikte beynimizden salınan birtakım kimyasal maddelerin hareket sistemi üzerindeki etkilerinden olduğu düşünülmektedir. Huzursuz bacak sendromunun sebebi belli olmayan (primer) ve başka bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan (sekonder) iki şekli vardır. Bir hastalığa bağlı olarak ortaya çıkan huzursuz bacak sendromunun en sık görülen nedenleri demir eksikliğine bağlı kansızlık ile kol ve bacak sinirlerinin hasar görmesi sonucu oluşan periferik nöropati hastalığıdır. Periferik nöropatinin de birçok nedeni vardır ve bunlar içinde en sık rastlananı şeker hastalığı nedeniyle ortaya çıkan periferik nöropatidir. Huzursuz bacak sendromunu hamilelik sırasında da görülebilir, ama belirtiler doğumdan kısa bir süre sonra kaybolur. Magnezyum eksikliği, B12 vitamini eksikliği, böbrek yetersizliği ve romatroid artrit gibi birçok başka hastalık huzursuz bacak sendromuna yol açabilir.

Her yaş ve cinste görülen bu hastalığa orta yaşlardan itibaren daha sık rastlanmaktadır. Özellikle erkek bireylerde görülme sıklığı daha fazla olan huzursuz bacak sendromuna ortalama yüz kişiden beşinde rastlanıyor. Huzursuz bacak sendromunun tespiti ile uykusuzluk tedavisi için de iyi bir adım atılmış olacaktır.